HAN-medewerkers en de struggle met long covid

Covid verdwijnt langzamerhand naar de achtergrond, maar niet voor HAN-medewerkers Martijn, Paulien en Etty. Ze werden ernstig ziek en kampen nog steeds met de gevolgen.

Het waren alle drie fitte collega’s, druk met hun werk, gezinnen of sport. Door corona kwam hun leven op de kop te staan. Dat geldt niet alleen voor henzelf, maar ook voor hun omgeving. Partners en collega’s hebben te maken met een man of vrouw die veranderd is of niet meer kan wat er vroeger wel kon. Het ontbreekt niet aan betrokkenheid, al moeten Martijn, Paulien en Etty er zelf soms ook extra moeite voor doen om op hun werk in beeld te blijven.    

Martijn (45): “Ik werk 16 jaar bij de Academie Sport en Bewegen als docent bij de ALO. Ik heb daarnaast nog allerlei andere taken. In oktober 2021 werd ik ziek. Ik was een paar dagen flink beroerd en dacht na een week weer voorzichtig te beginnen. Maar ik kreeg koortsaanvallen en hoofdpijn en redeneerde: te snel begonnen. De klachten werden erger: druk op de borst, duizeligheid, een hartslag van 130 terwijl ik op de bank zat. Raar, want er was geen stress.

Collega’s draaiden mijn lessen. “Geef mij je nakijkwerk maar”, zei ik. Maar juist lezen ging helemaal niet. Ik onthield niet wat ik las. En als het me al lukte beoordelingscriteria toe te passen, dan kon ik het daarna niet meer terughalen en verdedigen. Mijn concentratie was slecht, de hoofdpijn bleef. Ik volgde een traject met de fysio, om mijn belastbaarheid weer wat op te krikken. Tot hij me dubbeltaakjes gaf en ik bijvoorbeeld kleuren van pionnetjes moest onthouden. Dat lukte me niet. Thuis gingen er ook dingen mis, ik vergat bijvoorbeeld dat ik was begonnen met koken, tot alles aanbrandde. Door ergotherapie leerde ik met mijn energie om te gaan, de werking van mijn ‘batterij’ te begrijpen. Vroeger was ik een zeer flexibele, spontane en onbevangen man. Nu moet ik mijn leven bewust plannen: wat ga ik doen, hoe ziet dat eruit? Zijn er escapes, is er een ruimte om even te liggen? Ik heb nu ook altijd mijn oordoppen bij me.

”Na bijna een jaar op en af werk ik nu vijf uur per dag”

Vroeger liep ik op mijn werk veel rond, te netwerken, babbelen en bellen. Nu heb ik een eigen hok, prikkelarm, daar doe ik mijn ding. Na bijna een jaar op en af werk ik nu vijf uur per dag. Ik probeer energie over te houden voor thuis, voor mijn twee opgroeiende zoons, familie, of een potje voetbal. Mijn vrouw vangt veel voor mij op. Zij heeft echt een andere man rondlopen, bij mij kan niks meer ‘effe’. Zij doet meer dan ik en beschermt mij tegelijkertijd. Daar moet je het samen goed over hebben.

Er is geen standaardbehandeling voorhanden. Door een collega die aan een ongeluk hersenletstel overhield, kwam ik op het spoor van een breincoach. Zij is gespecialiseerd in het begeleiden van mensen met niet aangeboren hersenletsel waarvan de klachten veel overeenkomen met die van mij. Hoe kun je je brein voorspelbare dingen laten doen? Daar mee leren omgaan, daar zit ik nu middenin.”

Paulien (43): “Na een paar tijdelijke contracten als docent bij de HAN was ik dolblij met mijn vaste aanstelling. Het voelde als een droombaan. Begin 2020 kreeg ik corona. Als een van de eersten, vaccinaties waren er nog niet. De eerste periode kan ik me niet goed herinneren. Ik was ontzettend ziek. Te moe om te eten en drinken, te moe om naar de wc te gaan of me om te draaien in bed. Ik was bang om wakker te worden, had de energie niet om tegen mijn ziekzijn te strijden. Ik schijn tegen mijn man gezegd te hebben dat hij me niet naar het ziekenhuis mocht brengen, te bang om er dan niet meer uit te komen en daar te moeten sterven. Na een paar weken knapte ik wat op, lukte het om weer rechtop in bed te zitten en te praten zonder te hoesten, maar ik kon nog geen kopje vasthouden.

Mijn revalidatie verliep moeizaam, ik knapte maar niet op. Mijn saturatiewaarde was te laag, mijn hartslag onverklaarbaar hoog, mijn spieren verslapt. Ik heb mijzelf opnieuw moeten uitvinden en leren om met kleine stapjes blij te zijn. Positief blijven vond ik ontzettend zwaar. Het stond zo ver af van wie ik vroeger was. De oude Paulien was sportverslaafd en altijd bezig.  

”Ik was hard aan het vechten om terug te komen en dan wordt ook nog een fors deel van je inkomen afgepakt”

Na een jaar ziekte kreeg ik een hele zakelijke brief van de HAN over de aanpassing van mijn salaris naar 70%. Dat vond ik pijnlijk en verdrietig. Ik was hard aan het vechten om terug te komen en dan wordt ook nog een fors deel van je inkomen afgepakt. Terwijl het leven duurder wordt, alleen al door medisch hulp en medicijnen die niet allemaal vergoed worden. De toon van de brief had persoonlijker gekund, dat kan in een paar zinnen. Of nog beter, in een persoonlijk gesprek.

Op dit moment werk ik een paar uur per week, meer zit er nog niet in. In principe heeft iedere langdurige zieke twee jaar om te herstellen. Helaas is dat voor long covid vaak veel te kort. Zeker als spoor 2 van de Wet Poortwachter je verplicht om naast je re-integratie ook nog extern te solliciteren, hetgeen ook op mij van toepassing is. Mocht je na twee jaar ziek zijn toch (gedeeltelijk) worden afgekeurd, dan is de HAN wel verzekerd voor aanvulling van je salaris. Maar afgekeurd worden is juist wat ik graag wil voorkomen. Ik hoop echt dat de politiek besluit long covidpatiënten extra tijd te geven om te re-integreren en dat zij zullen inzien dat tegelijkertijd re-integreren én solliciteren te belastend is.”

Vanwege privacy is de naam Paulien gefingeerd.

Etty (45): “In mei 2021 werd ik ziek. Ik sloot mezelf twee weken op voor mijn gezin. Al werd ik goed verzorgd, zo ziek zijn, alleen, zorgde voor eenzaamheid en een paar angstige momenten. Na deze twee weken wilde ik weer graag werken, maar het lukte niet. Na 10 minuten mailen moest ik gaan liggen. Ik begreep niet wat ik las en het zweet gutste van mijn hoofd. Vanuit bed deed ik via Teams mee aan vergaderingen, maar ik staarde voor me uit of viel in slaap.

Toen ik na twee maanden letterlijk omviel omdat ik zo eigenwijs was fysiek naar de HAN te gaan, hebben collega’s me naar huis gebracht. Zij ontzorgden me en maakten het mogelijk dat ik me weer 100% ziek kon melden. Dat vond ik moeilijk, maar het was precies wat ik toen nodig had. Op dat moment heb ik ook besloten naar de huisarts te gaan. Medisch werden allerlei dingen uitgezocht om fysiek letsel uit te sluiten. Parallel startte ik met fysio- en ergotherapie. Ik moest mijn grenzen leren (her)kennen en daar onder blijven. Na een half jaar therapie werd duidelijk dat ik 15 minuten kon werken zonder ‘brainfog’. Toen ik dit basisniveau eenmaal wist, bouwde ik de minuten langzaam op; de werkblokjes van 15 minuten werden na een aantal weken uitgebreid naar 18 minuten, enzovoort. 

”Het mooie aan de HAN is dat de organisatie groot is en er volop mogelijkheden zijn om je baan te boetseren”

Tijdens mijn re-integratie leerde ik om steeds 3 maanden terug te kijken. Dan zag ik vooruitgang. Rond 1 jaar ziek ben ik samen met mijn leidinggevende concreet gaan nadenken over dat wat ik wél  kon, om duurzaam te re-integreren en het werk volledig en volwaardig te hervatten. Voor mij betekende dit een switch in mijn takenpakket. Het mooie aan de HAN is dat de organisatie groot is en er volop mogelijkheden zijn om je baan te boetseren.

Sinds oktober ’22 werk ik weer 24 uur, verdeeld over 4 dagen. Ik ben nog niet op mijn pre-corona niveau. Ik heb meer pauzes nodig, kan slecht tegen (auditieve) prikkels en mis mijn oude scherpte. Fysieke afspraken op de HAN beperk ik zoveel mogelijk omdat die veel energie kosten. Na een werkdag ben ik echt door mijn energie heen. Bijvoorbeeld nog even boodschappen doen in de supermarkt, dat lukt dan niet meer. Maar ik kan ook veel wel. Zoals coördineren, faciliteren, (online) overleggen, nadenken en analyseren, en zelfs heel af en toe een lezing of training verzorgen. Ik weet niet of ik ooit terugkom op mijn pre-covid niveau. Hoewel dat soms frustreert, neemt acceptatie meer de overhand en ben ik vooral ontzettend blij en dankbaar voor alle dingen die wel weer kunnen.”