Aanwezig en oplettend, zonder storend te zijn: de surveillant

Peter (67), Henk (77) en Jan (66) hebben zich na hun pensioen aangemeld als surveillant bij de HAN. Van jonge mensen krijgen ze energie, zeggen ze alle drie. Vandaag vertelt Jan wat hij meemaakt in het heetst van de tentamenstrijd. “Emotionele support bieden is een belangrijke taak.” (2/3)

Surveillant en coördinator Jan Schipper: “Ik werkte voorheen als communicatie- en callcentercoach bij banken en een verzekeringsmaatschappij. Sinds mijn pensioen vind ik het vooral leuk om met jongeren bezig te zijn. Zo blijf ik jong van geest. Ik pas nu veel op mijn kleinkinderen, zorg voor mijn zoon die gehandicapt is, geef voetbaltraining aan jeugdteams en surveilleer sinds vijf jaar. Mijn vrouw surveilleert al zestien jaar op de HAN, haar verhalen maakten me enthousiast.

Als surveillanten onder elkaar hebben we het natuurlijk over wat we allemaal meemaken. Een collega vertelde eens dat een student een heel boekwerk had uitgedraaid terwijl alleen twee kladblaadjes waren toegestaan. Zelf maakte ik in coronatijd mee dat een student een spiekbriefje van het mondkapje had gemaakt. Ik zag het gelukkig voor de toets startte, daardoor mocht het tentamen nog gemaakt worden. Zie ik fraude tijdens het tentamen, dan moet ik daar als surveillant een proces verbaal van maken met wat precies is voorgevallen. De student ondertekent dit en de examencommissie bepaalt wat er verder gebeurt.

Ook wanneer ik raar gedrag zie waar ik de vinger niet op kan leggen, schrijf ik het op. Als er onverwachts een heel hoog cijfer gehaald word, kan een leraar daar nog naar kijken. Gebeurt zelden. Ik loop veel rond en blijf in verschillende hoeken staan om het scherp in de gaten te houden. Ik ben aanwezig zonder storend te zijn. Zo trek ik bijvoorbeeld geen schoenen met piepende zolen aan. Wanneer studenten op eigen laptop een tentamen maken of wanneer er meer dan vijfentwintig studenten in een klas zitten, dan doen we het werk met z’n tweeën. Ja, soms samen met mijn vrouw.

Papiertekort of een pc die niet opstart, als coördinator ben je troubleshooter. Ik heb geleerd dat je stress niet moet laten opbouwen. Voor alles is een oplossing en het komt altijd wel goed. Dat draag ik ook over op studenten die zenuwachtig zijn. Je voelt de spanning in de groep, met name bij toelatingstoetsen. Met een praatje vooraf probeer ik indirect emotionele support te bieden. Een belangrijke taak van een surveillant. Een regel waar ik als surveillant moeite mee heb, is dat er pas na twee uur geplast mag worden. Dat kan voor vervelende situaties zorgen. Ik voer het uit, maar niet van harte.

Ja, tentamineren is een serieuze bezigheid. Soms begrijp ik niet dat studenten zich niet beter voorbereiden. Dan vergeten ze een boek of rekenmachine of is de laptop niet opgeladen. Hoe zit je dan in de wedstrijd? Ik bied een oplossing waar mogelijk en controleer ook altijd of alles op een toets is ingevuld. Ik merk dat studenten het waarderen als het soepel verloopt. Ook diegene van het mondkapje bedankte me voor mijn aanpak. We zitten er om te faciliteren, niet om studenten te ‘pakken’.”

Lees ook het interview met surveillant en coördinator Peter Bekker, die voor zijn pensioen 48 jaar bij de politie werkte: “Het zijn studenten, geen criminelen” . Morgen verschijnt het verhaal van surveillant Henk: “Ze komen soms met trillende handen en een opgejutte blik binnen”.