Uitstelgedrag en studeren: een slechte combi. Zo pak je het aan
“Eerst even appen, gamen of de was ophangen”
De workshop Uitstelgedrag is een programmaonderdeel van de HAN Wellbeing-week 2025. HAN-trainer Christiaan van den Berg staat vandaag voor een groep studenten die het allemaal herkent. “Na deze workshop ga je in ieder geval één ding anders doen”, zegt hij.
Eindeloos surfen en appen
“Denk even aan die ene taak die je te veel hebt uitgesteld. En waar je voortaan anders mee om zou willen gaan”, trapt Christiaan af. Dat blijkt niet zo moeilijk voor de aanwezige studenten: het maken van een goede planning, het leren voor een toets, een afspraak maken, iemand bellen. Dat wordt uitgesteld door te gaan appen, gamen, slapen, kamer opruimen, de was ophangen, een to do-lijst maken zonder tot het feitelijke to do te komen, eindeloos surfen op internet, enzovoort.
Uitstellen heeft een functie
“Uitstelgedrag is het vermogen verbazingwekkend veel te doen, behalve hetgeen dat je zou moeten doen”, quote Christiaan. “Een best positieve benadering; je hebt in ieder geval veel gedaan. Maar de taak waar je tegenop ziet, die stel je uit. Uitstellen heeft een functie: het liefst vermijd je het nare gevoel, je beschermt in feite je ego.”
“Het lukt niet om jezelf een schop onder de kont te geven”
Jezelf waardeloos voelen ligt op de loer
Volgens Christiaan liggen perfectionisme en faalangst vaak ten grondslag aan uitstelgedrag. Maar ook een gebrek aan zelfdiscipline en interne sturing: het lukt niet om jezelf een schop onder de kont te geven. “Soms vind je een taak echt niet leuk en mis je de dopamine. Je hersenen willen beloond worden. Uitstelgedrag treedt vaak op als je niet meer overziet wat je moet doen. Je weet niet waar te beginnen, of de taak is te ingewikkeld. Laat maar, denk je dan. Je gaat de confrontatie uit de weg, maar het risico van schuldgevoel en je waardeloos voelen ligt op de loer.”
Een wortel voorhouden kan helpen
Christaan geeft korte uitleg over hoe motivatie werkt, met behulp van TMT, de Temporal Motivation Theory: “Het beschrijft vier factoren die invloed hebben op ons vermogen om taken uit te voeren: verwachting, waarde, impulsiviteit en tijd. Door deze factoren te optimaliseren, kunnen we onze motivatie verhogen en uitstelgedrag verminderen. Is bijvoorbeeld je verwachting hoog, dan stel je minder uit. Jezelf een wortel voorhouden, ofwel je doel bepalen, kan helpen gemotiveerd aan de slag te gaan.”
Maak je brein leeg
Aan welke knoppen kun je draaien als je kampt met uitstelgedrag? Christiaan geeft een paar tips:
- Prikkelarme omgeving: vermijd verleidingen
- Deeltaken: hak je taak in stukken
- Specifiek benoemen: hoe concreter, hoe groter de kans dat je het gaat doen
- Scrumbord: maak een visueel overzicht met kolommen: ‘To do, Doing, Done’. Schrijf de taken op post-its. Taak klaar? Dan verschuif je de post-it. Dit visuele bord werkt ook prettig voor mensen met ADHD. Een online variant om te scrummen: Trello
- Pomodoro-techniek (zie kader)
- Braindump, ofwel een ‘parkeerblad’: leg een wit vel papier naast je werk en dump daar in 5 minuten al je gedachten op. Niet filteren, maar je brein leegmaken. Daarna kun je je beter concentreren op je taak
- Beloon jezelf, bijvoorbeeld met een cappuccino
Samenkomen als stok achter de deur
De workshop wordt afgesloten met de vraag wat de aanwezige studenten voortaan anders gaan doen. De Pomodorotechniek spreekt aan, maar ook gebruik van het ‘parkeerblad’ om het hoofd leeg te maken. Voor sommigen smaakt de workshop naar nog meer. Christiaan wijst hen op de mogelijkheid van de ‘Grip op je studie’-bijeenkomsten. Een wekelijks of zo je wilt tweewekelijks uurtje, voor iedereen die met leerproblemen kampt. Je bespreekt waar je tegenaan loopt, haalt tips op en ontmoet mensen die in hetzelfde schuitje zitten. “Het werkt heel goed, het is een fijne stok achter de deur.”
Pomodoro
Pomodoro is een timemanagement-techniek waarbij je in blokjes van 25 minuten werkt. Eerst maak je een takenlijst en breng je prioriteit aan. Is er een grote taak, dan hak je die in kleinere taken van ongeveer 25 minuten. Je zet de wekker en werkt 25 minuten onafgebroken aan de eerste taak (een pomodoro). Daarna vink je af en neem je 5 minuten pauze. Je strekt je benen of doet iets anders dat los staat van het werk. Daarna start je met de volgende pomodoro. Na vier keer 25 minuten neem je een langere pauze en begint zo nodig alles weer opnieuw.
‘Breinbeheer’ en meer trainingsaanbod
De training ‘Breinbeheer’ is geschikt voor studenten die hun studievaardigheden een boost willen geven. Ook is de training helpend voor studenten die studeren met AD(H)D. Kijk voor hulp, ondersteuning en coaching op Studievaardigheden.
Alle reacties (0)