Hallo soa’s, zijn jullie daar nog?

Het aantal seksueel overdraagbare aandoeningen (soa’s) is in buurregio Twente flink toegenomen. Chlamydia is koploper, met daar achteraan gonorroe. Hoe zit dat bij ons in de regio? Vooral met carnaval voor de deur: hét feest waarbij veel remmen losgaan? Tijd voor een SOA-check. SAM belde met GGD Gelderland-Midden.

“We hebben inderdaad van onze collega’s van GGD Twente vernomen dat het aantal soa’s daar is toegenomen en ze, met het oog op aankomend feestweekend, actie ondernemen”, aldus een woordvoerder van GGD Gelderland-Midden. “Nu hebben wij op dit moment in onze regio geen toename gemerkt en is actie dus niet nodig.”

Wisselende contacten
Dat neemt niet weg dat de GGD met grote regelmaat monitort en informatie met elkaar deelt, wat een tijdlang lastig is geweest door de coronaperiode. “De afgelopen drie jaar zijn de GGD-poli’s, waar je op spreekuur een soa-test kon doen, regelmatig dicht geweest”, aldus de woordvoerder. “Daar hebben we dus weinig data van. Bovendien waren er toen hoogstwaarschijnlijk iets minder wisselende, losse seksuele contacten.” Piekmomenten zijn er ook niet: “Het is niet zo dat er na bijvoorbeeld carnaval of het festivalseizoen meer testen worden afgenomen of significant meer soa-gevallen zijn.”

Klok luiden
Daarbij ‘verspreiden’ cijfers zich: mensen die vermoeden dat ze een soa hebben melden zich niet alleen bij de GGD, maar vaak ook gewoon bij de huisarts, of online. “Nu is het wel zo dat we onderling de klok luiden als er sprake is van een toename van een bepaalde soa, of meerdere soa’s. We haken dan aan op campagnes, of geven een signaal af in de media.”

Onbezorgde seks
De meest recente campagne heet ‘Trek ‘m aan’ en richt zich vooral op jonge mannen. Uit onderzoek van Rutgers, expertisecentrum seksualiteit, blijkt namelijk dat bijna alle ondervraagde jonge mannen (94 procent) van 20 tot 25 jaar het belangrijk vinden een vrouw niet zwanger te maken. Bovendien vinden ze het belangrijk dat hun bedpartner ook onbezorgd kan genieten van seks en er geen soa wordt opgelopen. Toch is een condoom niet vanzelfsprekend tijdens een onenightstand of wisselende contacten. Hoe zorg je ervoor dat dit verandert? Dat is het focuspunt.

Veilig vrijen campagnes
Sowieso is de manier van campagne voeren de afgelopen jaren veranderd (zie een aantal campagneposters hieronder). Van 1986 tot 2011 waren de ‘Veilig Vrijen Campagnes’, gefinancierd door de overheid, leidend in voorlichting. Het draaide vooral om een duidelijke boodschap en preventie. In 1986, twee jaar na de eerste HIV-infecties, wordt gestart met de eerste massa-mediale campagne om veilig vrijen door middel van condoomgebruik te stimuleren.

Naaien zonder condoom
Zo klinkt het in 1993: ‘Ik vrij veilig of niet’, in 2004 ‘Wie laat zich dan ook naaien zonder condoom?’ en in 2007 ‘Verneuk je nieuw relatie niet met een oude soa’. In 2011 wordt de financiering (en daarmee de campagnes) stopgezet door het kabinet, met als reden “dat het kabinet van mening is dat de overheid, als het om leefstijl gaat, zo min mogelijk moet voorschrijven.”

Met elkaar praten
Sindsdien worden vooral door de GGD’s zelf, Sense.info en SOA Aids Nederland campagnes gevoerd. “Dat gebeurt online, maar natuurlijk ook op bijvoorbeeld middelbare scholen”, aldus de GGD-woordvoerder. “De focus ligt nu meer op de relationele en sociale aspecten en minder op alleen feitelijke informatie. Dus: hoe breng je het ter sprake, hoe zorg je dat seks een fijne en veilige beleving is voor beide partners, ga zo maar door. Online kun je makkelijk info vinden, maar écht met elkaar praten is beter en heeft de voorkeur.”

In die zin merk je dat jongeren van nu makkelijk aan informatie kunnen komen, maar nog altijd baat hebben bij voorlichting en in gesprek gaan over seks. “Dat is en blijft van alle tijden”, concludeert de GGD-woordvoerder.

Voor meer informatie en vragen over seks (en dus ook soa’s), klik hier.