Compensatieprotest: “1000 euro op een studieschuld van 40.000 euro is niet genoeg”

Goed nieuws voor aankomende studenten: het leenstelsel is afgeschaft. De groep studenten die ongewild een hoge studieschuld heeft opgebouwd, voelt zich daarentegen teleurgesteld. Duizend euro compensatie per gedupeerde is niet genoeg. Roos van Delft, HAN-student en bestuurslid van Studentenvakbond AKKU ging zaterdag, net als duizenden anderen, naar het compensatieprotest in Den Haag.

“Het is goed dat het kabinet een compensatieregeling wil treffen met studenten die noodgedwongen van het leenstelsel gebruikmaakten”, aldus Roos (24, vierdejaars Pedagogiek). “Maar 1000 euro op een studieschuld van zo’n 40.000 euro is natuurlijk een héél kleine druppel op een enorme, gloeiende plaat.”

Praktische en mentale stress
Wat betekent het om te horen bij de ‘compensatiegeneratie’: de groep studenten die ongewild gebruik móesten maken van het leenstelsel en nu de dupe zijn? Roos: “Het levert zowel praktische als mentale stress op. De praktische kant is dat je met 10–0 achterstand begint als je klaar bent met je studie: je maakt amper tot geen kans op een hypotheek, een woning vinden is moeilijk. Je start met een monsterschuld, die niet eens je eigen schuld is. Dat bedrag wordt in veel zakelijke regelingen toch meegewogen.”

In de knel
De mentale stress komt door het stemmetje in je achterhoofd dat constant gilt dat je dik in de min staat en dat alles wat je koopt bijdraagt aan nóg meer schuld. Roos: “Letterlijk en figuurlijk: elke euro is een geleende euro, dus knaagt elke aankoop aan je geweten.” Tel daarbij op dat er een beeld heerst dat studenten erop los leven en geld over de balk smijten. Het gevolg: als student doe je het nooit goed en je voelt je aan alle kanten knel zitten. Mag je ook niet meer genieten? Een biertje drinken? Op vakantie gaan? “En dan hebben we het nog niet eens gehad over de pandemie”, aldus Roos. “Die zorgt voor nog meer sobere gevoelens, moedeloosheid, stress en eenzaamheid.”

Halve ton schuld op je 21ste 
“Ik ken veel studenten, mezelf incluis, die hun precieze schuld niet eens meer checken op de website van DUO. Je wilt het gewoon niet meer onder ogen komen. Omdat het zowel onvoorstelbaar als confronterend is om zowat een halve ton schuld te hebben op je 21ste ”, aldus Roos. Hadden de studenten geen schuld gehad als het leenstelsel er nooit gekomen was? “Natuurlijk wel. Studenten lenen meestal extra geld bij, naast hun basisbeurs. Maar dat heb je zelf in de hand en is bovendien te overzien. Nu was er totaal geen keuze: er kwam hoe dan ook een schuld.”

Verrekenen
Wat is dan een oplossing voor een eerlijke compensatie? Volgens Roos hoeft echt niet álle schuld te worden kwijtgescholden. “Verreken met terugwerkende kracht de totale basisbeurs met de opgebouwde schuld. Niet alleen voor studenten die daadwerkelijk schuld hebben opgebouwd, maar ook voor de studenten die er juist alles aan hebben gedaan om níet een schuld aan te gaan. Zoals niet op kamers gaan, of naast hun studie twee bijbanen hebben om alles zelf te betalen.”

Gelijkwaardige start
Hoe voelde het om afgelopen zaterdag te protesteren? Roos: “Het was heel fijn. Je voelt je samen sterk en kunt een luide stem maken: dit pikken we niet, we willen een eerlijke oplossing, zodat we net als andere studenten een gelijkwaardige start kunnen maken.”

Gezellig
Naast alle strijdbaarheid en soms boosheid, was het ook gezellig op het Malieveld. “Het was voor het eerst in lange tijd dat we bij elkaar konden komen, met muziek erbij. Uiteraard met mondkapjes op en rekening houdend met elkaar. Het voelde goed om op te komen voor alle gedupeerde studenten. Sowieso is het goed om op te komen voor scheve zaken.”