HAN-docent schrijft boek over de dood van zijn broertje 

HAN-docent Jelte Krijnsen beschrijft in zijn boek ‘Broertje dood’ de zoektocht naar zijn weggestopte en doodgezwegen overleden broertje. “Ik wil dat mensen over babydood praten en bekend zijn met de nieuwe wet waarmee je je kind, broertje of zusje kunt erkennen.”   

Als zevenjarig jongetje trok Jelte een la open en ontdekte een foto en een brief. Het bleek de afbeelding van een zwaar misvormd broertje te zijn, dat kort na zijn geboorte overleed, met daarbij een medische verklaring. Na een summiere uitleg doen zijn ouders er vervolgens het zwijgen toe. Het doet te veel pijn.  

Emotionele zoektocht 
Jaren later, werkend als reisleider in Griekenland, maakt Jelte kennis met de uitgebreide Griekse tradities en rituelen rond overlijden. Een opmerking van een oude vrouw zet hem aan het denken en doet hem besluiten in het verleden te duiken. Niks en niemand houdt hem meer tegen. Na een vastberaden en emotionele zoektocht breekt in zijn gezin van herkomst het gesprek open. Het broertje met de naam Peter wordt uiteindelijk geregistreerd en opgenomen in de Basisregistratie Personen (BRP). Een in 2019 gewijzigde wet maakt dat nu mogelijk.  

Helende werking 
“Drie maanden na de wijziging van de wet zijn er al 9000 dode kinderen geregistreerd. Dat geeft wel aan hoe groot de behoefte is”, zegt Jelte. “Ik kan je uit ervaring zeggen: het registreren van Peter heeft zo’n helende werking gehad. De erkenning dat hij heeft bestaan en onderdeel uitmaakt van ons gezin. Ik was ineens niet meer de jongste, maar de middelste van drie kinderen. Ik heb nu zelf drie kinderen, een drie-eenheid. Het bevestigt voor mij dat je plek in het gezin onderdeel uitmaakt van je identiteit als kind.” 

Harnas
Jelte heeft vaak de opmerking gehoord dat hij met zijn 2,5 jaar te jong was om de geboorte van Peter te herinneren en dat het daarom minder erg zou zijn. “Steun, aandacht en liefde vallen weg als ouders rouwen. Hoe jonger je bent, hoe meer impact dat heeft, zeker omdat je op die leeftijd emotioneel niet stabiel bent. Er is een tijd geweest dat ik mijn moeder niet durfde aan te kijken, omdat ik het verdriet in haar ogen zag. Als een moeder zich opsluit in haar verdriet, of niet goed geholpen wordt, dan creëert ze een harnas, en kom je niet tot elkaar. Zwijgen bevestigt dat je er niet over mag praten. Dat is de conclusie die een kind trekt.” 

Supersimpel
Met het boek draagt Jelte een missie uit. Allereerst dat mensen over hun gevoel gaan praten. Ook wil hij dat babydood beter bespreekbaar wordt en dat mensen de wet kennen die registratie van hun overleden kind mogelijk maakt. “Het is supersimpel: ga op zoek naar het dode broertje of zusje in het familiesysteem en schenk daar aandacht aan, praat erover. Als familie vind je elkaar in het gedeelde verlies. Als gezin waren wij verscheurd, ieder gevangen op ons eigen eilandje. Maar we hebben elkaar weer gevonden op het eiland dat Peter heet. Hoe mooi is dat!” 

Erkenning
Jelte benadrukt het belang van naamgeving als onderdeel van goed afscheid nemen. “Ik sprak mijn collega Sylvie Stap over mijn boek. Zij vertelde me dit passende gedichtje:  

Omdat je een naam hebt, kan ik je roepen.  
En als ik je roep, kun je bij me komen.  
En als je komt, kan ik je vasthouden.  
En als ik je vastpak, kan ik je loslaten. 

Met de nieuwe wet kun je officieel een naam geven. Als je dan inlogt op mijnoverheid.nl, dan zie je al je kinderen staan, ook je dode kind. Dat is zo belangrijk. Dat is erkenning.” 

Gedeukt uit coronacrisis
Als docent op deze manier een heel persoonlijk verhaal vertellen, heeft dat invloed op het contact met je studenten? “Zeker, het heeft mooie gesprekken opgeleverd. Je laat zien dat je ook maar een mens bent, met gevoelens en kwetsbaarheden. Studenten zouden veel meer over hun gevoelens moeten praten. Iedereen is immers gedeukt uit de coronacrisis gekomen. Laten we daar alsjeblieft met elkaar over praten. Het gaat allemaal om verbinding. Studenten van nu voelen zich vaak klote omdat ze zich niet verbonden voelen. Omdat de druk groot is, alles snel moet en om presteren draait. Verbinding kun je bereiken door je kwetsbaar op te stellen en de dialoog aan te gaan. Ik vraag mijn studenten regelmatig hun gemoedstoestand een cijfer te geven. Een 3 of een 4? Blijf even hangen! Dan praten we erover.”  

Het boek ‘Broertje dood’ van Jelte Krijnsen is te bestellen bij  GrowingStories Uitgeverij