HAN-student schrijft boek over zijn vlucht uit Syrië

Met de komst van de vele Oekraïners is er weinig aandacht meer voor al die anderen die hun land ontvluchtten. Onder wie Ahmad Alsadeq, HAN-student en schrijver. Zijn boek ‘Tell my child I exist’ geeft een inkijkje in zijn vluchtverhaal. “Wacht niet op het juiste moment om je dromen waar te maken. Doe het gewoon!”

“Een medestudent vroeg me: ‘Je bent al 27. Waarom zit je nu pas in hetzelfde jaar als wij?’. Dan leg ik uit dat ik in Syrië bijna was afgestudeerd als agricultural engineer (landbouwtechniek, red.). En dat ik hiervóór studeerde aan de Wageningen Universiteit”, vertelt Ahmad Alsadeq. Zijn vluchtverhaal laat hij liever achterwege. Hij is Ahmad, een man met dromen en ambities, die hoopt af te studeren aan de HAN in zowel Embedded Systems Engineering als in de studie International Business.

Weinig vrije tijd
Die twee studies combineert hij met een baan. En zojuist is zijn boek verschenen: ‘Tell my child I exist’. Hij glimlacht. “Inderdaad, ik heb weinig vrije tijd. Het is hard werken om je dromen waar te maken. Maar als ik een doel heb, geef ik me helemaal. En ik vond het nodig om mijn verhaal te vertellen. Als vluchteling word je vaak gezien en behandeld als een nobody. Als arme gelukszoeker zonder cultuur, zonder geld, met een achterlijke godsdienst. Maar wij zijn mensen als iedereen! Ook wij hebben waardigheid en hebben iets te bieden. Nog steeds word ik regelmatig aangehouden, en moet ik mijn papieren laten zien. Waarom? Ik ben geen crimineel, ik studeer, ik werk, ik bouw aan mijn toekomst.”

Engels leren dankzij een bijbel
In zijn boek lezen we hoe Ahmad Syrië ontvlucht en in Nederland belandt. Een verhaal vol ontberingen, maar ook vol hoop. Geschreven in het Engels, dat hij zichzelf eigen maakte door het lezen van een tweetalige bijbel: Arabisch-Engels. Die deelden zendelingen uit in een vluchtelingenkamp aan de Grieks- Macedonische grens. Hij bekeerde zich overigens niet en kent nu wel de hele bijbel uit zijn hoofd. Maar laten we bij het begin van het boek beginnen.

Vluchten
Ahmad groeit op in een Syrisch dorp. Hij gaat naar de universiteit in Damascus op het moment dat de oorlog, na twee jaar, verhevigt. Nadat een bus vol medestudenten wordt opgeblazen en hij gewond raakt, besluit hij te vluchten. Zijn familie geeft hem zijn elfjarige broertje mee. Ahmad, terugkijkend: “Ik, zelf nog niet volwassen, was plotseling verantwoordelijk voor een kind. Dat betekende dat ik andere keuzes moest maken dan wanneer ik alleen was. Ook financieel werd het lastig.”

Vrijwillligerswerk in Griekenland
Via Turkije bereiken de broers Griekenland. Ze hebben te maken met mensensmokkelaars, ontberingen, overvolle kampen. Als ze eindelijk belanden bij de grens van Griekenland met Macedonië, zit die sinds enkele dagen potdicht. In het kamp ontmoet Ahmad een Nederlands team en gaat hij bij hen vrijwilligerswerk doen. “Een van de Nederlanders beloofde om mij en mijn broertje het land uit te smokkelen. Een loze belofte. Ik heb daarom niet de officiële weg bewandeld. Dat heeft me maanden gekost, ik had veel eerder de procedure kunnen starten”, denkt hij achteraf.

Naar Nederland?
Hij reist met de Nederlanders mee naar Athene, gaat werken voor diverse niet-gouvernementele organisaties (NGO’s) en bouwt een flink internationaal netwerk op. Ondertussen regelt hij zijn aanvraag voor toelating in Nederland, wordt hij voor het eerst stapelverliefd, belandt hij tussen twee culturen en zoekt hij zijn eigen weg.
Hij kiest voor Nederland omdat de Landbouw Universiteit in Wageningen het beste aansluit bij zijn studie in Syrië. “Ik had al een bachelor International Land and Watermanagement. Bovendien vond ik de Nederlanders met wie ik had gewerkt aardige mensen en ik had destijds een Nederlandse vriendin. Mijn broertje had al Nederlands geleerd. Ook hij wou daar graag naartoe. Dus we waren uitzinnig blij toen we hoorden dat we mochten gaan.”

Eigen keuzes
Ahmad beschrijft ook inzichten die hij opdoet. Over leven bij de dag. Over vertrouwen. “Hoewel ik niet kon zwemmen, was ik niet bang in de boot die ons naar Griekenland bracht. Toen de Griekse kustwacht de boot terugduwde, kwam er net een helikopter met een filmploeg boven ons hangen. Dat was onze redding, ze lieten ons gaan.”
Hij leert over de liefde. Over omgaan met pijn en ontberingen. “Juist daardoor kun je de mooie dingen in het leven waarderen. Het heeft me sterker gemaakt, ik heb geleerd eigen keuzes te maken. In Syrië maak je keuzes in het belang van de familie”, legt hij uit. Zijn familie begrijpt niet dat hij, gelovige moslim, een relatie krijgt met een niet-moslima.
Belangrijk is dat je jezelf doelen stelt in het leven, meent hij. “Doe het stap voor stap. Ik probeerde eerst de Syrisch-Turkse grens over te steken. Ik voer naar Griekenland. Daarna volgde de Grieks-Macedonische grens. Ik sprak alleen Arabisch, leerde Engels. Ik ging werken. Wat ik de lezer wil meegeven? Wacht niet op het juiste moment om je dromen waar te maken. Doe het gewoon!”

Voor mijn kind
De titel ‘Tell my child I exist’, is een uitspraak van een wanhopige vluchteling onderweg, die zijn kind wou meegeven aan Ahmad. De passage komt in dit boek niet meer voor. “Daarover schrijf ik een volgende keer.” Ook verwijst de titel naar de opdracht voorin. Ahmad schrijft het boek voor een kind dat hij ooit hoopt te krijgen. “En het is voor het kind in mijzelf, dat plotseling volwassen moest worden. Ik heb bestaansrecht. Ik heb waarde.”

Oekraïne
Hij leeft mee met de vluchtelingen uit Oekraïne maar is tegelijkertijd verbaasd. Terwijl vluchtelingen uit andere landen enorme hindernissen moeten overwinnen en Nederland weigerde om 500 kinderen uit het Griekse kamp Moria toe te laten, worden Oekraïners met open armen ontvangen en krijgen alle hulp. “Het kan dus wel”, constateert hij.