HAN-student schrijft aangrijpend boek ‘Niemand gaat mij redden’

Sinds haar dertiende krijgt Hilde Lansu intensieve therapie voor onder meer een eet- en angststoornis. Een studieopdracht zet de HAN-student aan tot het uitbrengen van een boek met haar levensverhaal. ‘Niemand gaat mij redden’ gaat over jeugdtrauma, falende hulpverlening én veerkracht.

Een boze tiener

Uit haar dagboeken blijkt dat Hilde op haar negende al bezig was met afvallen. “Uiteraard tot grote zorg van mijn ouders. Niet willen eten leverde veel strijd op in huis. Ik was een hele boze tiener.” Met tegenzin gaat ze op dertienjarige leeftijd in therapie. Doordat ze op momenten zo verzwakt is, mag ze van de zorginstelling niet meer naar school of afspreken met vriendinnen. “Zelf zag ik nog steeds niet in dat ik een probleem had. Ik zette steeds een paar stappen in de goede richting, en verviel dan weer in mijn oude patroon van minimaal eten en zelfbeschadiging. Mijn emoties waren te groot, ik kon er niet mee omgaan.”

Complexe problematiek

In een periode van tien jaar volgt een aaneenschakeling van verschillende soorten therapie. In groepen, één op één en in opname. “Ik had volgens de GGZ complexe problematiek die moeilijk te behandelen was. Bovendien durfde ik jarenlang niet te kijken naar wat er onder de oppervlakte speelde. Het misbruik in mijn jeugd duwde ik onbewust ver weg. Ik vestigde ondertussen mijn hoop op verbetering op anderen. Deze persoon gaat mij redden, dacht ik dan. Maar zo werkt het niet. Je bent zelf verantwoordelijk voor het maken van gezonde keuzes.”

Zorgprofessionals kunnen je ook schaden

Het opgroeien in de GGZ heeft haar gevormd, zegt ze. Positief, maar ook negatief. “Ik leerde dat zorgprofessionals je, in al je kwetsbaarheid, ook schade toe kunnen brengen. Zo wilde één therapeut me zo graag helpen dat de professionele grenzen vervaagden. Dit maakte ons contact ingewikkeld. Ik raakte teveel aan haar gehecht waardoor ik haar niet los kon laten toen ik naar een andere instelling moest. Na het beëindigen van de behandeling heeft het contact nog jaren door gesluimerd. Ze deed dit vast met goede bedoelingen maar het deed meer kwaad dan goed.”

“Het gaat niet om ‘beter’ worden. Maar om voelen wat er te voelen is”

Leren leven met trauma is een doorlopend proces

Zo maakte Hilde veel mee in al haar jaren therapie. Met hulpverleners maar ook met groepsgenoten in de kliniek. “Je gaat dingen normaal vinden die niet normaal zijn,” zegt ze daarover. In contact met hulpverleners miste ze soms de menselijkheid. “Dan voelde ik me een nummer, een ziek persoon dat ‘gefixt’ moest worden. Terwijl al het destructieve gedrag voortkwam uit pijn. Niemand doet zoiets zomaar.” Langzaamaan gaat het beter, maar leren leven met een trauma is naar eigen zeggen een doorlopend proces. “Het gaat niet om ‘beter’ worden. Maar om voelen wat er te voelen is.”

“Na tien jaar in de psychiatrie voelde naar school gaan als een re-integratietraject zonder begeleiding”

Schaamte en onzekerheid in het dagelijks leven

Studeren zorgde voor een drive om door te zetten. “Ik wilde niets liever. De inschrijving op de HAN was een overwinning. De overstap was wel groot na tien jaar in de psychiatrie. Het voelde als een re-integratietraject zonder begeleiding. Uitgaan, reizen of met leeftijdsgenoten naar een borrel gaan, dat gebeurt niet in een kliniek. Op sociaal vlak heb ik dingen gemist. Ik schaamde me ook voor de vele littekens door zelfbeschadiging. Het maakt me bij nieuwe contacten nog steeds wel eens onzeker. Ik kan er echter weinig aan veranderen. Ik moet er mee leren leven.”

Het verleden ontkennen

De opleiding Beeldende Therapie was een combinatie van haar twee grote interesses: psychologie en creativiteit. Een fijne plek om te landen, maar niet de makkelijkste. “Door mijn ervaringen beschik ik over veel kennis over therapieën, diagnoses en het zorgsysteem.” Tegelijkertijd voelde Hilde de behoefte om ‘opnieuw’ te beginnen. “Ik probeerde bij aanvang te doen alsof mijn verleden niet bestond. Maar als toekomstig therapeut moet je uiteraard naar jezelf kijken. Dus die ene studieopdracht, een verslag schrijven over je leven en ontwikkeling, gooide alles overhoop. Er was zo veel gebeurd.”

Oude dagboeken, e-mails en chatgesprekken

Ze kon er letterlijk een boek over schrijven, en deed dat ook. “Nadat ik uitviel in mijn studie, besefte ik dat ik mijn verleden niet kon vermijden. Die ene opdracht in het eerste jaar was goed voor mij. Ik moest er doorheen.” Met behulp van oude dagboeken, e-mails en chatgesprekken, schreef ze haar verhaal zo realistisch mogelijk op. Om het vervolgens in eigen beheer uit te brengen. Het is, zacht uitgedrukt, niet niks wat Hilde als tiener allemaal meemaakte. In ‘Niemand gaat mij redden’ lees je over destructief gedrag, een eetstoornis, herbelevingen van misbruik, een angst- en paniekstoornis, hechtingsproblematiek, (on)kunde in de geestelijke gezondheidszorg en hoe ze de aaneenschakeling van therapie ervoer.

De schaamte voorbij

“Lang heb ik me geschaamd voor de problematiek op mijn pad, maar die tijd is voorbij. Iedereen kan mijn verhaal nu lezen. Het voelt onwerkelijk en overweldigend. Kwetsbaar en krachtig tegelijkertijd. Ik ben trots op het resultaat. In mijn omgeving en op school reageren mensen zeer positief maar ook verbaasd. Ze hadden geen idee. Zo blijkt maar weer dat je aan de buitenkant niet ziet wat zich aan de binnenkant afspeelt.”

Het gesprek op gang helpen

Hilde studeert inmiddels weer. Ze hoopt dat haar openheid herkenning biedt en voor meer duidelijkheid en begrip zorgt. “Mensen praten niet makkelijk over de thema’s die aan bod komen, terwijl dat wel belangrijk is. Ook hoop ik een gesprek op gang te helpen over therapeuten en professionele grenzen. Over hoe je dit op een gezonde manier vorm geeft. De lijn tussen wat wel en niet helpt, is dun. Als toekomstige hulpverleners moeten we ons bewust blijven van onze impact op jonge, kwetsbare cliënten. Al help ik maar één jongere door mijn verhaal te delen, dan heb ik mijn doel al bereikt.”

‘Niemand gaat mij redden’ lezen? Ga naar de website van Hilde Lansu