“Het zijn studenten, geen criminelen”

Peter (67), Henk (77) en Jan (66) hebben zich na hun pensioen aangemeld als surveillant bij de HAN. Van jonge mensen krijgen ze energie, zeggen ze alle drie. Vandaag vertelt Peter wat hij meemaakt in het heetst van de tentamenstrijd. “Surveilleren en politiewerk hebben een aantal overeenkomsten.” (1/3)

Surveillant en surveillant-coördinator Peter Bekker: “Ik heb 48 jaar in verschillende functies bij de politie in Oost Nederland gewerkt. De eerste twintig jaar op straat. Daarna werkte ik voor werving en selectie van agenten die binnenkomen op de opleiding en het 0900-nummer waar alle meldingen op binnenkomen. Ik ben examinator, voorlichter en trajectbegeleider voor studenten geweest, en mijn laatste functie was die van operationeel leidinggevende.

Ik geniet heel erg van het feit dat ik niet meer hoef te werken maar thuiszitten ging vervelen dus zocht ik alternatieven. Ik heb nu een bijbaan bij Autoreset, waarvoor ik auto’s verplaats in Nederland. Mijn vijf kleinkinderen vragen de nodige aandacht en ik fotografeer graag buiten. Het surveilleren sprak me aan omdat ik energie krijg van jonge mensen en ik altijd iets met kwaliteit heb gehad. Surveilleren en politiewerk hebben een aantal overeenkomsten. Ik kijk anders naar gedrag dan de gemiddelde persoon en heb daar een zesde zintuig voor ontwikkeld. Verder is de juiste uitstraling, maar ook de juiste omgang met studenten zeer belangrijk.

Ik ken alle voorbeelden van fraude maar heb ze zelf nog niet meegemaakt. Er dwaalt, vooral in een vol lokaal, heus eens een blik van een student naar andermans tentamen. Dan ga ik er even naast staan en maan ik ‘dit gaan we niet doen’. De strenge schoolmeester uithangen, daar help je de student niet mee. Het zijn studenten, geen criminelen. Het belangrijkste is vooral dat er een goede sfeer is zodat studenten alle rust krijgen om op hun gemak het tentamen te halen, met de algemeen geldende afspraken die vanuit de academie zijn voorgeschreven. Ik probeer ze vooraf op hun gemak te stellen door een beetje te flauwekullen.

Soms zit ik als surveillant wel met de regels in een spagaat. Zo is het bijvoorbeeld een harde regel dat studenten een geldig ID moeten laten zien voor ik de naam van de presentielijst kan vinken. Er stond eens een student voor me, het was zijn allerlaatste tentamen en ook zijn allerlaatste kans op een diploma, maar hij had geen ID. Alleen een ander pasje met zijn naam erop. Als ik hem had weggestuurd, had hij een groot probleem. Het was niet volgens de richtlijn maar ik liet hem toch toe. Dit is een momentopname van een situatie welke ik nu wellicht anders op zou lossen, maar het is een voorbeeld van waar je als surveillant voor kunt komen te staan.

Verder merk ik dat veel studenten recht hebben op extra voorzieningen maar daar geen gebruik van maken. Denk aan extra tijd, een groter formulier of voorleesprogramma. Sommige studenten mogen in een prikkelarme omgeving hun tentamen afleggen; zonder medestudenten. Er wordt veel mogelijk gemaakt vind ik, dat is mooi.

Surveilleren is overigens niet alleen maar in een lokaal zitten en rondkijken. Er gaat veel werk aan vooraf en de hoeveelheid papier die erdoorheen gaat is gigantisch. Ik neem soms ook de coördinatorrol op me, wat inhoudt dat ik alles in goede banen moet leiden. Tentamens worden per lokaal verpakt, soms zijn dat er 5, soms 35. Ieder tentamen heeft weer eigen bijlagen. Na afloop van het tentamen moet alles, inclusief kladpapier, laptops etcetera teruggebracht worden. Het gaat verschillende processtromen in, een bult werk. Als surveillant ben ik verantwoordelijk voor de kwaliteit van tentamens, en dus voor kwaliteit van onderwijs. Maar surveilleren is vooral faciliteren.”

Lees morgen het verhaal van surveillant Jan: “Emotionele support bieden is een belangrijke taak”

Lezen wat er achter de schermen aan werk wordt verzet bij de Centrale Tentamen Organisatie (CTO) van de HAN? Klik hier. Een interview met toets-expert Marion van de Wijdeven over de toekomst van tentamineren lees je hier.