“Denk nooit dat AI de klus zelf wel klaart, blijf aan het stuur”

Voor grafisch ontwerper Daan Smit heeft AI veel weg van een Zwitsers zakmes. “Veelzijdig. Maar kopje erbij, want anders snijd je je al gauw in de vingers.” Zelf heeft hij steeds meer plezier van AI in zijn baan. In de nieuwe SAM-rubriek ‘AI & IK’ vertelt hij waar ‘m dat in zit.

Welke AI-tools gebruik jij in jouw werk voor de HAN?

“Als crossmedia designer werk ik praktisch dagelijks met Adobe Creative Cloud. Voor wie het niet kent: een collectie van ruim twintig voornamelijk illustratie-, fotobewerking- en opmaakprogramma’s. Denk aan Photoshop, Illustrator, Premiere Pro of After Effects. Allemaal uitgerust met AI.”

Hoe heb je met dit AI-gereedschap leren werken? Via een HAN-training, een AI-vaardige collega of een chatbot? Of heb je het helemaal op eigen houtje uitgezocht?

“Dat laatste. Zelfstudie en gewoon uitproberen. Je wilt natuurlijk bijblijven in je vakgebied en AI is daar niet meer weg te denken. Zeker toen Adobe AI integreerde binnen Creative Cloud, ben ik er direct goed in gedoken.”

Hoe heeft AI jouw werk veranderd?

“AI-tools stellen me in staat om taken véél sneller en simpeler af te handelen. Ook bieden ze meer mogelijkheden. Stel, je komt als vormgever in een foto ruimte tekort om ‘m naar wens te kunnen plaatsen binnen een opmaak. Dat los je met AI moeiteloos op. Bijvoorbeeld door het canvas uit te breiden, waarbij die foto van, zeg, een kamer volkomen geloofwaardig wordt aangevuld.

Voorheen was dit een ambachtelijk karwei. En dat klinkt leuker dan het is. Vaak was het erg tijdrovend en een hoop gedoe. Dan moest je handmatig – met priegelwerk en meermaals proberen – vormgevingselementjes ergens tussen zien te proppen. Klinkt vlot: crossmedia designer, maar op die dagen zou je soms willen dat je een vak had geleerd…”

Is AI in jouw ogen pure vooruitgang of heb je er ook bedenkingen bij?

“Ik zie AI als de digitale variant van een Zwitsers zakmes. Harstikke fijne tool, natuurlijk. Maar je kunt er ook lelijke en domme dingen mee doen. In verkeerde handen snijdt zo’n mes al gauw in eigen of andermans vlees: van privacy-issue en studiefraude tot enorm dataverbruik of afhankelijkheid van foute megaconcerns.

Of neem schendingen van het auteursrecht. Van de week heb ik een stel nieuwe familieleden gegenereerd op basis van een foto van mij. AI heeft ze op mijn verzoek geportretteerd in de stijl van meesterfotograaf Erwin Olaf. Het resultaat is best overtuigend (zie foto, red.). Maar mag dat zomaar, al is het voor een familiefeestje? En wat als ik die portretten wil gaan verkopen? Dan wordt het helemaal dubieus of zelfs crimineel.”

“Als vormgever werk ik samen met AI. Prima, zolang ik zelf de regie houd over het verloop en de uitkomst”

Welke taken gaat AI jou in de toekomst uit handen nemen, verwacht je?

“Websites bouwen – om maar één voorbeeld te noemen – betekende tot voor kort dat je ‘met de hand’ flowcharts en screens moest maken. Dat is jargon voor ‘ontzettend veel werk’. Nu doet AI dat voor je. Je laat gewoon weten wat je nodig hebt. Razendsnel staat het resultaat op je scherm. Je checkt vanuit je expertise of de site voldoet, vooral ook vanuit gebruikers- of bezoekersperspectief. Zo niet, dan zet je AI weer aan het werk.
Vermoedelijk ga ik als vormgever steeds meer samenwerken met AI. Prima, zolang ik zelf maar de regie houd over het verloop en de uitkomst.”

Vind je dat de HAN jou genoeg ruimte en ondersteuning biedt om met AI te werken?

“Binnenkort volg ik bij de HAN een cursus AI-beeld genereren; een van meerdere AI-gerelateerde HAN Academy-trainingen. Ik hoop dat dan óók aan bod komt wat met deze AI-opties bij de HAN wel of juist niet mag. Want ik volg die cursus, uiteraard, om er in mijn werk gebruik van te kunnen maken.”

Toch kun je nu via de HAN nog niet eens een ChatGPT-account krijgen; dat doen we allemaal op eigen naam. De HAN is niet erg happig om AI op grote schaal te introduceren in werk of studie. En dat begrijp ik ook wel. Alleen al vanwege het risico dat privacygevoelige gegevens gaan rondzwerven. Bovendien hebben we geen verwerkingsovereenkomsten met de veelal Amerikaanse bedrijven achter al die AI-tools. Als er dan wat misgaat, kun je daar dus geen verhaal halen.”

“Het is te stil bij de HAN over onze strategie, keuzes en afwegingen in de omgang met AI”

Stap een seconde in de schoenen van onze HAN-bestuurders: wat zouden zij op AI-gebied beter kunnen doen?

“Duidelijk maken wat nu eigenlijk onze strategie, keuzes en afwegingen zijn in de omgang met AI. Daar is het te stil over. Hierdoor weten medewerkers en studenten onvoldoende waar ze aan toe zijn.”

Heb je een gouden tip voor collega’s die met AI (willen) werken?

“Blijf wakker, en blijf aan het stuur. Zo probeer ik er zelf ook mee om te gaan. Denk nooit gemakzuchtig dat AI de klus wel klaart en jij er geen omkijken meer naar hebt.”

Studeer of werk jij bij de HAN en gebruik je daarbij AI-tools? Dan is SAM op zoek naar jou! In de nieuwe rubriek ‘AI & Ik’ geven we je het podium om je ervaringen te delen rond AI (positief of negatief). Ook kun je kwijt hoe jij de kansen en risico’s van AI in het onderwijs ziet. Meedoen? We horen graag van je: sam@han.nl