Billy Rouwenhorst: Kunt u een Nederlandstalig boek noemen met een non-binair personage?

Foto boven: Bibliotheek van het Rijksmuseum in Amsterdam

Afgelopen zaterdag verscheen in dagblad Het Parool een opiniestuk van Paula Heeger met de titel “Jongeren moeten juist meer Nederlands blijven lezen.” Al met al vond ik het een fijn stuk van mijn booktok-collega, waar ik het zeer mee eens ben. Ik baal ook regelmatig van het feit dat er zo weinig aandacht is voor Nederlandstalige boeken. Er zitten zulke mooie verhalen tussen, maar die worden al snel overschaduwd door overwegend Engelstalige boeken.

Maar wat ik in het stuk wel heel erg miste, is waarom jongeren – en in dit geval reken ik mezelf daar ook maar even bij – liever in het Engels lezen. Want, lieve lezer, en ik kan het niet anders verwoorden dan dit: de representatie in het gros van de van origine Nederlandstalige boeken is ronduit kut.

Zou u mij een Nederlandse schrijver van kleur kunnen noemen die boeken voor jongeren schrijft? Kunt u mij een van origine Nederlandstalig boek noemen met een non-binair personage? Ik vergeef het u als het u niet zo een, twee, drie lukt. Ze zijn er gelukkig wel, maar het zijn er heel erg weinig, veel te weinig.

En er zijn auteurs die heel erg hun best doen en prachtig werk schrijven dat divers is en waar ik intens van kan genieten. Chinouk Thijssen, Doreen Hendrikx, Jen Minkman, Nadine Swagerman, Adriaan Volk, Pamela Sharon, Miriam Bruijstens, Lysander Mazee en Stefan Raadgever hebben stuk voor stuk boeken geschreven met personages waar jongeren zich in kunnen herkennen en waardoor ze het gevoel kunnen krijgen: “hé, zo ben ik ook, ik ben dus niet alleen”.

Er zijn nog genoeg andere auteurs die ik in het zonnetje zou willen zetten, maar ik heb helaas maar 500 woorden, ik moedig u vooral aan om zelf op onderzoek uit te gaan. Je wereld wordt zoveel mooier en groter als je er meer kleur aan toevoegt. Ik weet waar ik moet zoeken, maar ik snap heel goed dat u dat niet zo goed weet. Want ondanks dat zulke boeken er zijn, is er bar weinig aandacht voor, en dat is zonde.

Een tegengeluid dat ik vaak hoor is: “Maar daar hebben jongeren toch geen behoefte aan?” Het feit dat In het vervloekte hart, een meesterwerk van Rima Orie, gebaseerd op koloniaal Suriname, afgelopen maand werd beloond met de titel Het beste boek voor jongeren, zegt voor mij al genoeg.

Jongeren weten prima hoe ze kritisch moeten zijn en wat ze wel of niet leuk vinden. Ze willen zichzelf kunnen terugzien in verhalen en dat verdienen ze ook allemaal, niet alleen de witte cis-hetero jongere uit een twee-onder-een-kap woning.

Dus ja. Sorry dat we onszelf graag terugzien in boeken en dat we liever opgaan in een verhaal waarbij de personages een realistisch beeld geven van de samenleving. Maar zolang de Nederlandse boekenwereld niet beter zijn best doet om diverse boeken uit te geven, zijn we simpelweg genoodzaakt uit te wijken naar anderstalig werk. Want ik wil wel, maar op deze manier kan het niet.

(booktok @BillyLeest)

Wie geen toegang heeft tot artikelen op de website van Het Parool, kan het bewuste opiniestuk van Paula Heeger hier lezen.