Splinter: Tijd om de kantoortuin bij het oud vuil te zetten

Sinds enkele jaren wordt bij de HAN een nieuwerwetse trend omarmd: de kantoortuin. De ooit rustige, besloten kantoren waar docenten en onderzoekers hun ideeën konden uitbroeden, zijn vervangen door luidruchtige open ruimtes waar ‘co-creatie’ het hoogste goed moet zijn. Wederom lijkt het alsof de beslissers van de HAN een memo hebben gemist: niet alles wat op papier hip en trendy is, werkt ook in de praktijk. Vele onderzoeken tonen aan dat de kantoortuin ronduit ongezond is en een broeinest van hoofdpijn, stress en burn-outklachten.

Wat mij zo tegenstaat aan deze ‘kantoortuinplaag’? Ten eerste, de decibelniveaus bereiken vaak die van een rockconcert. In plaats van diep in gedachten verzonken te zijn in complexe vraagstukken, hoor je nu voornamelijk het constante gezoem van gesprekken, telefoons en teamsmeetings. Wie heeft bedacht dat een constante stroom van geluid bevorderlijk is voor geconcentreerd denken?

Tweede punt is de zogenaamde ‘co-creatie’. In een kantoortuin worden we verondersteld vaker met onze collega’s te praten, maar in werkelijkheid worden we vooral gestoord. Het lijkt erop dat je meer tijd kwijt bent aan het beantwoorden van de vraag ‘Heb je even?’ dan aan daadwerkelijk productief werk. Alsof je aan de lopende band staat en elke keer dat je in een productief ritme komt, onderbroken wordt door een collega die in paniek lijkt te verkeren over een niet functionerende koffieautomaat.

En laten we vooral niet vergeten dat privacy in de hel die kantoortuin heet een zeldzaam goed is geworden. Met de hele wereld die over je schouder meekijkt, terwijl je je scherm deelt met je collega, kun je maar beter zorgen dat je schaamtebestendig bent en vooral niets deelt wat je niet mag delen. Ooit was een kantoor met een deur een teken van status, nu is het een teken dat je niet bereid bent om mee te doen aan de ‘moderne, transparante werkplek’. Bovendien is een dichte deur een illusie wat betreft privacy: de wandjes zijn van bordkarton.

Als laatste tegenargument wil ik nog zeggen dat we niet zijn gemaakt om ‘flexibel’ te werken. Je ziet het in elke kantoortuin waar je binnenkomt: iedereen heeft zijn eigen ‘vaste’ flexplek. Clean desks: ammehoela.

Laten we alsjeblieft ophouden met het ophemelen van de kantoortuin als de manier om samenwerking te bevorderen: het is gewoon een ordinaire centenkwestie. Immers is er minder oppervlak nodig om hetzelfde aantal mensen te huisvesten. Maar dat is kortzichtig. Wat duur lijkt aan de voorkant is een investering aan de achterkant: je wilt toch een werkomgeving creëren die het meeste rendement oplevert, waar mensen zich thuis voelen, zich minder ziek melden en waar minder fouten worden gemaakt?

Het is tijd om het gezonde verstand te laten zegevieren en te erkennen dat niet alles wat glanst ook goud is. Het hoger onderwijs heeft kritische denkers nodig. Dat bereik je niet door je werknemers in een kakofonie van geluid en constante onderbrekingen te plaatsen. Want laten we eerlijk zijn: als we in een kantoortuin moeten werken, kunnen we net zo goed, of beter, in een cafétuin gaan zitten. Misschien krijgen we dan tenminste nog fatsoenlijke koffie.

Maar wat is dan de oplossing voor deze kantoortuinplaag in het hoger onderwijs? Laten we teruggaan naar de basis en kijken wat mensen nodig hebben om hun werk uit te voeren. Laten we onze werkplekken inrichten aan de hand van de activiteiten die we uitvoeren. Dus niet iedereen weer een eigen kantoor, maar wel een mooie mix van gedeelde werkplekken, break-out ruimtes, stiltewerkplekken en privéwerkplekken.

Laten we de HAN redden van de kantoortuinen en zorgen voor een plek waar we ons werk op een veilige en fijne manier kunnen uitvoeren, en hopen dat deze plaag snel tot het verleden behoort. Het is niet de eerste discutabele ‘trend’ die ons door de strot wordt gedrukt, en zal ook niet de laatste zijn, maar soms is vooruitgang echt een stap achteruit.