Vooral nú solidair blijven, ook als het jou persoonlijk wat kost

Nu de graanschuur van Europa platgebombardeerd wordt, worden brood en vlees duurder. Om de lagere klassen te helpen met de duurder wordende boodschappen, zouden anderen zwaarder belast moeten worden, aldus columnist Martijn.

Het waren de mooiste posters tijdens de afgelopen gemeenteraadsverkiezingen. Een oranje potlood op een witte achtergrond bedrukt met teksten als: ‘Stem op de buslijn die je zelf niet nodig hebt’, ‘Stem op woonbeleid met sociale overwaarde’ en ‘Stem voorbij je eigenbelang’. Helaas waren de posters niet van een deelnemende politieke partij, maar van het Humanistisch Verbond. De boodschap werd er echter niet minder sterk van.

De afgelopen twee jaar laveerden we tussen eigenbelang en offers nemen, gebaseerd op de informatie die op dat moment over de pandemie beschikbaar was. Een uitputtingsslag die bij een deel van de bevolking flinke deuken in hun solidariteitsgevoel heeft geslagen. We zijn de pandemie nog niet uit of de Russische tanks rollen Europa binnen. Zoals er aan het begin van de pandemie nog flink met applausjes en 1500 euro extra voor zorgmedewerkers werd gestrooid, bracht Giro 555 onlangs miljoenen in het laatje voor de Oekraïne. Maar ondertussen beginnen de gesprekken al: ‘Ik hoop wel dat mijn vakantie ondanks de oorlog gewoon door kan gaan’. We trekken graag de portemonnee, doen eenmalig een goede daad en willen daarna door met onze dagelijkse dingen.

Kenmerkend waren ook de e-mails die een van de cliënten (van de beschermde woonvorm waar ik werk) kreeg na zijn optreden in een documentaire. Mails van mensen die geraakt waren door zijn verhaal. Ze wilden hem geld geven. Terwijl er, als je echt iets voor mensen zoals hij wilt betekenen, systematisch dingen moeten veranderen. ‘Stem op de wereld waarin je wilt leven’ staat er dan ook op een van de andere posters van het Humanistisch Verbond. De wereld, het land of je gemeente een beetje eerlijker maken, kost meer dan een eenmalige gift. Het is stemmen voor een windmolen in je achtertuin, om minder afhankelijk te zijn van Russisch gas. Stemmen voor meer geld naar sociale woningbouw ten koste van de waarde van koopwoningen. Geld naar jeugdzorg, in plaats van een wegverbreding waardoor je eerder thuis bent. Groen, in plaats van parkeerplaatsen. Maar bovenal is het op de lange termijn en met een lange adem rekening blijven houden met elkaar.

We leven in een wereld waarin alles geëconomiseerd is. We denken dat alles een prijs heeft. Een eenmalige gift is zeker niet verkeerd (sponsor ook vooral mijn deelname aan De Nacht van de Vluchteling), maar het is de kunst om solidair te blijven wanneer iets je wat gaat kosten en het niet meer vrijwillig voelt.

Nu de graanschuur van Europa platgebombardeerd wordt, stijgen niet alleen de gas- en olieprijzen, maar wordt ook snel voeding als het brood en daarna het vlees duurder, want graan is veevoer. Om ervoor te zorgen dat mensen in lagere klassen hun boodschappen wekelijks kunnen blijven doen, zouden anderen zwaarder belast moeten worden. Eenmalig een casino wit geven gaat hun probleem niet oplossen. We moeten elkaar met lange adem willen steunen.

En dan moet de klimaatcrisis bij ons nog beginnen.

Voormalig HAN-student Martijn van Koolwijk werkt in de geestelijke gezondheidszorg. Hij schrijft om de week een column voor SAM. Lees zijn vorige column hier.