Martijn van Koolwijk: het moeras van energieafspraken

Oké, het is tijd om de advocaat van de duivel even binnen te laten. Het moet een maand of veertien geleden zijn geweest dat mijn energiecontract afliep. Ik was blij met mijn huidige groene leverancier, maar angstig geworden voor stijgende prijzen in verband met de plannen om de gastoevoer vanuit Groningen af te bouwen. Na een paar weken twijfelen besloot ik voor het eerst in mijn leven een energiecontract van langer dan een jaar af te sluiten.

Ik was op dat moment een consument met genoeg keuzevrijheid en informatie tot mijn beschikking om een weloverwogen keuze te maken op de markt van energieleveranciers. Inmiddels zijn we ruim een jaar verder en hebben geopolitieke zaken ervoor gezorgd dat ik er deze winter warmpjes bij zit. Niet alleen betaal ik nog steeds een handjevol centen voor mijn gas, ook profiteer ik van de verlaagde energiebelasting en de 190 euro die deze en volgende maand overgemaakt gaan worden. Terwijl er deze winter gevreesd wordt voor black-outs en miljoenen Nederlanders waarschijnlijk in de kou zitten, behoor ik tot de lucky few die beter worden van deze crisis.

De advocaat van de duivel zou mij op dit moment feliciteren en complimenteren. Ik heb het spel van de markt goed gespeeld en verdien daarom er financieel beter voor te staan dan de anderen. De anderen die te lui of afgeleid waren om een goede keuze te maken.

Toch voel ik mij niet zo. Ik ben geen winnaar. Ik ben simpelweg iemand die dom geluk heeft gehad. Ik hield rekening met Groningen, maar de geopolitieke verschuivingen en de lapmiddelen die de overheid bedacht heeft, had ik nooit kunnen voorspellen. Gelukkig denken meer mensen er zo over. Neem Rosa Muskens, manager schuldhulpverlening bij de gemeente Nijmegen. Zij riep geluksvogels zoals ik onlangs op om hun compensatie van 380 euro te schenken aan mensen die deze compensatie wel nodig hebben.

Ik sta hier volledig achter, maar dan hoor ik de advocaat van de duivel plots tieren: ‘Hoe zit het dan met al die andere zogenaamde markten die continu bijgestuurd worden door politieke keuzes? Wanneer gaan huiseigenaren hun overwaarde schenken aan hen die geen huis kunnen betalen? Die overwaarde ontstaat vaak door dingen die gesubsidieerd worden door belastinggeld van iedereen! Weet je hoeveel een nieuwe bushalte al doet met de waarde? Laat staan al die isolatiedingetjes! Als de woningmarkt klapt, betaalt iedereen aan het overeind houden van een zombie! Maar oh wee als er dikke winsten behaald worden!’

Met stomheid geslagen kan ik niet anders dan de advocaat gelijk geven. Toch verzoek ik hem vriendelijk mijn column te verlaten. Dat er ergens een oneerlijk systeem is, betekent namelijk niet dat ik dat op kan lossen door in het systeem, waarin ik geluk heb, ook maar verdorven te handelen. Integendeel. Het zou een zwaktebod zijn en dat net op het moment dat ik een keuze kan maken die wel echt doordacht en overwogen is.

Voormalig HAN-student Martijn van Koolwijk werkt in de ggz. Hij schrijft om de week een column voor SAM. Lees zijn vorige bijdrage hier.