Olga Oordeelt : Taylor Swift – The Tortured Poets Department

SAM-redacteur Olga luistert, kijkt en leest veel: podcasts, muziek, films, series, programma’s en boeken. In deze recensierubriek geeft ze tips, kraakt iets af of jubelt erover.

Ben jij al officieel Taylor Swift-moe? Vast wel. En begrijpelijk. Ze is óveral en zelfs mijn stokoude buurvrouw van 93 jaar weet wie ze is. “Die blonde meid met rode lippen, die over al haar ex-vriendjes zingt, toch?”, vat ze samen, terwijl ze haar vleeskleurige kousenvoetjes optrekt en SBS Shownieuws aanzet. Beetje onterecht om Swift te reduceren tot een boze griet met een chronisch gebroken hart, al zit er een kern van waarheid in, natuurlijk.

Ik schreef een tijdje geleden al over mijn zwak voor Taylor. Ja, ik kan haar hele repertoire meezingen, maar nee, ik koop niet alle limited editions van haar albums, met telkens andere bonustracks en artwork. Het is het bittere tussen al het zoete: de kille, kapitalistische kant van de zaak. Hoe kun je uit elke fan minstens 10.000 dollar trekken via merchandise, collector items en vip tickets voor toch al te dure concerten? Het lukt haar.

Dikke dubbelaar
Heb ik wél mad respect voor het imperium dat de grootste superster van dit tijdperk (of is dat Beyoncé?) heeft opgebouwd? Zéker. Ze speelt al bijna een jaar avond na avond, schijnbaar moeiteloos, een drie uur durende show van formaat. Neemt ondertussen oude albums opnieuw op voor Taylor’s Version én brengt nu, te midden van haar monstertour, een gloednieuwe plaat uit, met de tot de verbeelding sprekende titel The Tortured Poets Department (TTPD). Die bovendien, surprise(!), een dikke dubbelaar blijkt. “Hier”, lijkt ze te zeggen, “31 kakelverse, louterende nummers. Pak aan, terwijl ik verder tour.”

Zodoende zit ik met gespitste oren te luisteren naar The Tortured Poets Department. De eerste indruk? Swift zet de sound van Midnights (2022) verder door, met hier en daar wat vibes van haar twee singer songwriter albums Folklore (juli 2020) en Evermore (december 2020). Het gaat, zoals verwacht, deels over de verbroken relatie met de Britse acteur Joe Alwyn, waarmee ze zes jaar samen was, maar minder dan gedacht. Al op Midnights zaten verwijzingen naar de aftakeling en teloorgang van hun eeuwige liefde, die niet eeuwig bleek. Nu horen we meer over het afscheid, zoals in So Long, London:

My spine split from carrying us up the hill
Wet through my clothes, weary bones caught the chill
I stopped trying to make him laugh, stopped trying to drill the safe  

For so long London
Stitches undone
So long London
Two graves, one gun
I’ll find someone

Onder vuur
Toch gaan er ook verbazingwekkend veel nummers over haar fling met Matt Healy na de break up met Alwyn. Healy, een nogal stoute rocker van de band 1975, kwam onder meer door racistische grapjes in opspraak. Swift zingt niet eens zo zeer óver hem, als wel dat ze critici en media onder vuur neemt, evenals haar fans. Voor het eerst. Die deden destijds namelijk een hysterisch beroep op Swift en haar omgeving om Matt te cancelen, omdat hij haar reputatie zou schaden. Ze laat vooral weten dat ze na al die jaren met de introverte Alwyn, SNAKTE naar uitbreken, losgaan, léven.

I’ll tell you something right now
I’d rather burn my whole life down
Than listen to one more second of all this bitching and moaning
I’ll tell you something about my good name
It’s mine alone to disgrace

Daarin zit meteen verkapt dat Taylor niet meer het ‘luchtige, vrolijke’ meisje is van het album 1989 (2014), of de gekwetste, boze feeks van Reputation (2017), die voornamelijk ging over het getreiter van Kanye West en de omslag in haar faam. We zagen daarna al enorme groei, ook al blijven haar liedjes in de kern nu eenmaal gaan over verliefdheid, bewondering, liefdesverdriet, ‘hij zegt, zij zegt’. De sound is met de jaren meer gelaagd geworden, meer ingetogen en kwetsbaar, met prachtige symfonieën, harmonieën, maar ook synthesizers en computerdrums. Ja, Taylor is zeker volwassener geworden, zelfs als ze voor altijd blijft uitstralen dat ze een meisjesachtige All American Good Girl is, die momenteel zelfs een typisch All American Footballer date (Travis Kelce).

Glimlachen, bitch
Dat ze tevens weet hoe ze haar vak moet verstaan, zelfs als haar hart aan gruzelementen ligt, blijkt uit het nummer I Can Do It With A Broken Heart. Terwijl ze op het podium glimlacht, glittert en straalt tijdens de tour van haar leven, wekt ze de schijn van geluk, succes, kracht:

Cause I’m a real tough kid
I can handle my shit
They said “babe, you gotta fake it till you make it” and I did
Lights, camera, bitch, smile
Even when you wanna die

Eerlijk? De sound van TTPD vind ik niet verrassend of vernieuwend. Logisch ook, zo kort op Midnights and zo relatief kort in haar groei als meer serieuze, volwassen artiest. Maar de teksten zijn scherper en beter dan ooit. Je kunt merken dat de gebeurtenissen uit de afgelopen jaren haar diep raakten, soms lelijk sneden en hun littekens hebben achtergelaten. In die zin is het haar beste werk tot nu toe. Al blijf ik zelf Folklore en Evermore zien als dé top van haar muzikale, singer-songwriter carrière.

Een minpunt? Post Malone zingt mee op de opener en eerste single Fortnight (zie foto hierboven), maar blijkt slechts de achtergrondzang te doen in het refrein. Zonde van zijn talent, dat nu grotendeels onbenut blijft. Nog een minpuntje? Er zit weinig variatie in het album. Het zijn stuk voor stuk mooie nummers, daar niet van, en het glijdt soepel naar binnen als heerlijke, luxe dubbelvla, maar het is ook wat… eentonig.

Zoals gezegd maken de spot on teksten veel goed, en is de sfeer die het album uitademt kenmerkend voor de ‘nieuwe’, one and only Taylor in de volgende fase van haar leven. Maar om nu te zeggen: baanbrekend en hét hoogtepunt van haar carrière tot nu toe? Nee, die is óf al geweest óf komt nog. Desalniettemin staat TTPD voorlopig op repeat, want ja, ik houd van luxe dubbelvla. Wie niet?

Taylor Swift – The Tortured Poets Department is sinds vandaag uit en luister je onder meer hier.