HAN-studenten werken bij de Vrouwenrechtswinkel in Nijmegen: “De meeste vrouwen die hier komen, zijn vaak best kwetsbaar”

‘Voor vrouwen, door vrouwen’, is het motto van de Vrouwenrechtswinkel in Nijmegen. Deze vrijwilligersorganisatie, gerund door rechtenstudentes, verleent al vanaf 1986 gratis juridisch advies aan vrouwen. Want dat blijft hard nodig, zien ze bij de Vrouwenrechtswinkel. SAM sprak twee HAN-studentes die zich inzetten voor de Vrouwenrechtswinkel in Nijmegen.

De juristes in de dop zitten aan het bureau van de Vrouwenrechtswinkel: Bonita Jans (26) en Sterre Hermsen (21), allebei rechtenstudentes aan de HAN. De ruimte lijkt op wat je van een rechtswinkel zou verwachten, met rijen dikke wetboeken op de boekenplanken. Maar één muur vol met foto’s en portretten van de medewerksters verklapt dat het om een bijzondere rechtswinkel gaat.

Vanuit de andere kant
Bonita en Sterre studeren allebei dit jaar af en zijn nog niet zo lang actief bij de Vrouwenrechtswinkel: Bonita één jaar, Sterre een half jaar. Wat Sterre meteen aansprak aan de Vrouwenrechtswinkel in Nijmegen is dat ze hbo-studentes vanaf hun tweede studiejaar aannemen: dat is lang niet bij elke rechtswinkel het geval. “En natuurlijk dat je de praktijk in mag gaan. Op school krijg je zoveel theorie en op den duur wil je het ook vanuit de andere kant zien. En er zitten veel meiden bij, dus je hebt meteen sociale contacten.”

Lezingen in een tbs-kliniek
De Vrouwenrechtswinkel organiseert veel voor haar medewerkers, zoals lezingen bij Veilig Thuis en in een tbs-kliniek. Bonita leerde de Vrouwenrechtswinkel kennen doordat de pagina haar volgde op Instagram. “Het is makkelijk om op deze manier extra praktijkervaring op te doen tijdens je studie, het is net wat laagdrempeliger. En het is mooi om iets voor vrouwen te mogen oplossen of uitzoeken.”

“Er komt hier een heel diverse groep vrouwen binnen”

Activistisch en feministisch
De Vrouwenrechtswinkel in Nijmegen, in de jaren tachtig opgericht en toentertijd de eerste in Nederland, heeft nu 25 medewerkers. Vijf hbo-studentes en twintig universiteitsstudentes behandelen op vrijwillige basis juridische vraagstukken van vrouwen. De Vrouwenrechtswinkel is afhankelijk van donaties en een budget vanuit de gemeente Nijmegen. “De Vrouwenrechtswinkel is in 1986 opgezet vanuit een meer activistisch en feministisch oogpunt. En echt om het laagdrempelig te maken voor vrouwen om juridisch advies te vragen,” zegt Sanne Hartsuijker, voorzitter van de Vrouwenrechtswinkel. Inmiddels zijn er ook Vrouwenrechtswinkels in Amsterdam en Maastricht, waarmee de Vrouwenrechtswinkel in Nijmegen soms contact heeft.

Emotionele lading
Want hoewel dat activistische karakter er een beetje af is gegaan, is de Vrouwenrechtswinkel bijna veertig jaar na de oprichting nog steeds nodig, beamen Bonita en Sterre. “Wat ik vaak zie binnen familie- en persoonsrecht zijn vrouwen die te maken krijgen met een echtscheiding,” zegt Bonita. “Die willen hun verhaal vooral kwijt bij een vrouw. Omdat wij ons in hen kunnen verplaatsen als het bijvoorbeeld gaat om de kinderen na de scheiding en ze hun verhaal beter bij ons kunnen doen dan bij een man. Op die manier kunnen we vrouwen ook meer bieden.” Sterre vult aan: “De meeste vrouwen die hier komen, zijn vaak best kwetsbaar. Er zit vaak een emotionele lading aan hun verhalen – niet alleen het juridische aspect, er komt wel meer bij kijken dan alleen dat.”

Vooral werkende vrouwen
Vrouwen komen ook met andere vraagstukken naar de Vrouwenrechtswinkel toe. Naast echtscheidingen krijgen de studentes ook vragen over pensioen of een arbeidscontract, van vrouwen die vermogend zijn of juist minder. “Er komt hier een heel diverse groep vrouwen binnen,” zegt Bonita. Veel van hen kennen de Vrouwenrechtswinkel via vrienden of omdat ze in de buurt wonen. “Sommige vrouwen zijn hier al eerder, lang geleden, geweest, dus het is mooi dat ze nog steeds langskomen.” Vooral werkende vrouwen weten hun weg naar de rechtswinkel te vinden. “En één keer was er een internationale studente die een probleem had met haar huurbaas.” Nederlandse studentes zien ze nog niet zo vaak bij het spreekuur, al willen ze wel proberen om juist die groep meer aan te spreken.

Niet gehoord voelen
Het spreekuur wordt per keer geleid door twee medewerksters en een afspraak kan tot drie kwartier duren, waarna de medewerkers een juridisch advies schrijven aan de cliënte. Als het team van de Vrouwenrechtswinkel niet uit een casus komt, verwijzen ze vaak door naar Buurtbemiddeling of een advocaten- of mediationkantoor. Soms komen vrouwen vanuit het Juridisch Loket naar de Vrouwenrechtswinkel, omdat ze zich niet gehoord voelden. “Daar hebben vrouwen vaak maar vijftien minuten om hun verhaal te delen,” merkt Bonita op.

Grote meerwaarde
De Vrouwenrechtswinkel heeft daardoor een grote meerwaarde in vergelijking met andere rechtswinkels, vinden Bonita en Sterre. Bij hen hebben vrouwen de tijd om hun verhaal te doen. Sterre: “Als je vrouwen daarmee kunt helpen, al is het maar met iets kleins…” Bonita voegt toe: “Ze gaan dan ook gewoon opgelucht weer weg, dat is heel mooi om te zien.”

De Vrouwenrechtswinkel is gevestigd op de Pontanusstraat 20 in Nijmegen. De spreekuren van de Vrouwenrechtswinkel zijn op maandag, dinsdag en donderdag. Je kunt binnenlopen of een afspraak maken via de website. Een telefonische afspraak of een afspraak via Skype is ook mogelijk.