Olga Oordeelt — Wicked Little Letters (film)

SAM-redacteur Olga luistert, kijkt en leest veel: podcasts, muziek, films, series, programma’s en boeken. In deze recensierubriek geeft ze tips, kraakt iets af of jubelt erover.

“Dear Edith, you foxy old whore…(Edith, jij ouwe sluwe hoer…)”, zo begint de zoveelste, anonieme, vulgaire brief aan de vrome, zwaar christelijke Edith (Olivia Colman). Nu doet de ongetrouwde Edith niks anders dan schoonmaken, de bijbel lezen en zorgen voor haar veeleisende ouders, dus de schokkende brieven zijn op z’n minst onterecht te noemen.

Al snel valt de verdenking op haar buurvrouw Rose (Jessie Buckley), een vrijgevochten, grofgebekte, alleenstaande moeder, die kort daarvoor vanuit Ierland naar het Britse badplaatsje Littlehampton is verhuisd. Want wie anders kan zó ontiegelijk schelden en zich laten gaan als de, vaak blootvoetse, dronken tor?

Juist dat werpt Rose op als tegenargument: “Waarom zou ik anonieme brieven schrijven? Ik zeg het gewoon recht in je gezicht!” Bovendien waren Edith en zij tot voor kort bevriend. Inderdaad: een wonderlijke vriendschap. Edith probeerde Rose te ‘helpen’ (lees: redden) om haar jonge dochter niet in een vies huis vol gevloek en gezuip te laten opgroeien. Rose vond Edith juist amusant: een nette dame, daar moet toch ook een stoute kant aan zitten? Edith moest inderdaad vaak glimlachen om Rose en genoot in het geniep van haar lef, vrije geest en rebelsheid.

Daar komt verandering in als een melding bij justitie ervoor zorgt dat de kinderbescherming op de stoep staat bij Rose. Edith probeert nog te roepen naar Rose dat zij de melding niet heeft gedaan, maar helaas, het vertrouwen is geschaad. Vervolgens beginnen er brieven vol gore verwensingen en absurde verwijten op de mat te vallen bij Edith. Het doet haar grijpen naar haar ketting, happend naar adem. “You suck ten cocks a week, minimum! (je pijpt tien piemels per week, minimaal!)”, valt er onder meer te lezen.

Haar bejaarde ouders sterven zowat een rolberoerte van de zondige grofheid en Edith krijgt steeds meer medelijden van de dorpsbewoners. Iedereen denkt zeker te weten: het is die losbandige Rose, die wraak neemt op haar voormalige vriendin en bemoeizuchtige buur. Rose wordt puur op basis van deze vermoedens en een verklaring van Edith gearresteerd en moet voor de rechter komen.

Als kijker weet je al vrij snel wie de brieven écht heeft geschreven. Je merkt het aan alles en ruim over de helft van de film wordt de twist inderdaad onthuld. Ik zal niet spoileren, maar het verhaal krijgt er een andere focus door: een vrouw zijn in 1920, in een door mannen gedomineerd, diepgelovig dorp was just fucking horrible, welke rang of stand je ook had.

Zo probeert agente Gladys Moss als enige in het politiecorps aan te tonen dat Rose misschien wel onschuldig is. Uiteraard wordt ze door al haar mannelijke collega’s lacherig weggezet als koffiemeid en verkeersbrigadiertje, want een vrouw kan niet tippen aan een kerel. Gladys vertikt het om zich erbij neer te leggen en gaat op onderzoek uit, samen met een luide varkensboerin, gepensioneerde krasse dame en bijdehante postbode.

Ondertussen strijdt Rose hard en luid voor rechtvaardigheid, terwijl de door haar vader onderdrukte Edith zich zogenaamd bescheiden opstelt, maar stiekem geniet van de media-aandacht. Komt de waarheid boven water voordat de rechtszaak aanvangt? Of gaat Rose zonder werkelijke bewijzen de gevangenis in?

Het waargebeurde verhaal is voor deze film uiteraard iets scherper, overduidelijker gebracht. Ja, het is de bedoeling dat we lachen om de grove, gore brieven en geamuseerd toekijken. Dat doen we ook. Maar er sijpelt ook frustrerend veel vrouwenonderdrukking doorheen. Voor Rose, die publiekelijk aan de schandpaal wordt genageld zonder bewijs. Voor Edith, die door haar vader wordt kleingehouden, bijbelversjes moet overschrijven en streng in het gareel zit. Voor Gladys, die een uitmuntend goede politieagent is, maar door arrogante testosteronknuppels gekleineerd en beperkt wordt. Je gaat als kijker vanzelf vloeken om die eeuwige strijd die vrouwen (nog altijd) moeten voeren. Althans ik wel. Fuckers!

Wicked Little Letters draait nu in de bioscoop.