Vertrouwenscrisis: moet het roer om in Den Haag? Hoe dan?

Ton Ammerlaan, vertrouwenspersoon, docent Engels, Communicatievaardigheden en Onderzoeksmethodologie:

“Hoe de overheid vertrouwen herwinnen kan? Het zou zeker schelen als ambtenaren oprecht leren luisteren, hun burgers serieus nemen, met maatwerk komen en mensen actief betrekken bij beleid en beslissingen. Ambtenaren moeten helder voor ogen hebben dat ze er niet zijn voor deze of die overheidsinstantie, maar voor de inwoners. Dat vergt een nieuwe cultuur met aandacht voor de uitvoerbaarheid van wat in Den Haag wordt bedacht. Meedenken met mensen, met zoveel mogelijk mensen. En zorgvuldig en veelvuldig communiceren. Veiligheid en inspraak bieden. Dit zijn communicerende vaten. Hoe meer daadwerkelijke inspraak, hoe veiliger mensen zich in hun leefomgeving voelen. Dat zal het vertrouwen goed doen.”

René Donders, docent Beeldend en Bildungsexpert Academie Mens en Maatschappij, werkgroep ont-moeten:

“Dringend nodig zijn méér congruentie, méér mensvriendelijke communicatie. Dat betekent zoveel als ECHT zijn. Oprecht ontmoeten, luisteren, oog houden voor de menselijke maat, doen wat je zegt. Maar is de systemische verstikking niet al te groot? Waar is er nog ademruimte voor wie het verschil wil maken? Ons bestaan krijgt steeds meer trekken van een keurslijf: extreem ingeregeld, geformat, voorgekauwd door blockchains, algoritmes en ander AI-gespuis. Voorts regeert het verdienmodel. Onderwijs, zorg en andere vitale sectoren lijden zwaar onder de druk van de lobby-industrie. En van politici die vooral met hun social-kanalen en herverkiezing bezig zijn. Bij VPRO’s Tegenlicht zag ik een lobby van burgers. Ze hadden de handen ineengeslagen om meer gedaan te krijgen, aan tafel bij beroepslobbyisten die de politiek ‘adviseren’. Interessante move. Wie weet kun je dus toch nog het verschil maken. Hoop vestig ik ook op burgerraden, samengesteld via loting. Bedenk, overheid: met burgers valt best goed te praten. Zolang je ze maar laat meedenken en meebeslissen.”

Nabila Zinad, hoofddocent Social Work, academieregisseur en grenswerker:

“Een overheid die burgers vloert in plaats van vooruithelpt, moet niet raar opkijken als het vertrouwen verdampt. Zo’n overheid holt haar eigen draagvlak uit, ondergraaft zichzelf. Te veel politieke leiders hebben zich schuldig gemaakt aan onrecht en onderdrukking op grote schaal. Hoeveel mensen hebben ze wel niet pijn gedaan, verdriet bezorgd, geluk ontnomen? Waarom hangen we dan toch de vlag uit voor die ‘voorvechters van het volk’? Waarom blijven we hen medailles opprikken? Een surrealistisch tafereel. Wij zijn medeschuldig zolang we hen telkens maar in het zadel helpen. ‘Elk volk krijgt de leiders die het verdient.’ We kijken te veel weg, we laten die (mis)leiders hun gang gaan. Juist daarom begint verbetering bij onszelf. Zijn wijzelf empathische krachtige leiders, dan weten we ook nieuwe, betere leiders te spotten. Let’s check ourselves, before we wreck ourselves.”